Ga naar hoofdinhoud

Onderzoek lettertype bij neurodiversiteitsnetwerk

Screenshot van de 'Paspoort en identiteitskaart aanvragen' pagina uit het prototype die gemaakt is met het lettertype Noto Sans.

Onderzoek uitgevoerd in 2025 door de Gemeente Utrecht.

Samengevat: Het Noto Sans lettertype werkt prima voor onze neurodiverse collega's.

Doel van het onderzoek​

Een verkennend onderzoek doen of paginas op onze website waar de teksten geschreven zijn in Noto Sans goed leesbaar zijn voor onze neurodiverse collega's.

Advies​

  • Gebruik het lettertype Noto Sans zonder bezwaren vanuit het oogpunt van neurodiversiteit.
  • Neem neurodiverse inwoners en collega's vaker mee in toekomstige onderzoeken om waardevolle inzichten op te halen.

Resultaten en inzichten​

Lettertype werkte goed​

Het lettertype Noto Sans viel geen van de respondenten in eerste instantie op, ze konden zonder afleiding de tekst lezen.

Bij navragen geven de respondenten aan dat ze het lettertype prima vinden om de volgende redenen:

  • Het is prettig dat het lettertype sober en simpel is en daardoor niet afleid van de boodschap.
  • het lettertype  door de rondingen zacht en vriendelijk overkomt.

"Ik denk dat deze prettiger is dan op de website, de huidige is wat dikker en hoekerige, deze is wat zachter."

Bijvangst - design van de pagina​

Omdat we het lettertype getest hebben getest door een prototype te bouwen van een bestaande pagina, hebben we ook inzichten gekregen in hoe de respondenten het design van de pagina ervaren.

Korte lijstjes points geven overzicht​

De korte lijstjes (unsorted lists) helpen met het doornemen van de pagina en snel de juiste informatie vinden. Ze geven overzicht.

Informatie in de tabel wordt snel gevonden​

De respondenten vinden de tabel en de informatie die er in staat snel en zonder problemen.

Informatie in de uitklapper wordt snel gevonden​

De respondenten vinden de informatie die in de uitklapper staat snel zonder problemen. Ze herkennen de titel 'zakelijk paspoort' als plek waar hun data staat, en klikken deze makkelijk open om de informatie die in de uitklapper staat te lezen.

Koppen en indelingen​

Goede koppen en een duidelijke hierarchische indeling die duidelijk maakt dat de content onder kleinere koppen onderdeel is van de content bij de grotere kop helpt de respondent met het lezen van de content.

Bijvangst - inhoud van de pagina​

Een onlogische indeling van de pagina leidt af van de inhoud​

Als de tekst op de pagina niet logisch is qua volgorde van indeling of beschreven inhoud, leid dit heel erg af. Hoe goed het lettertype of het design van de pagina ook is, de onlogische inhoud voert de boventoon en het kost de respondent enorm veel moeite om de inhoud tot zich te nemen.

Kosten worden genoemd op twee verschillende plekken en dat leid af​

Dat er twee keer op dezelfde pagina kosten wordt genoemd voelt gek voor de respondent.

Grote lappen tekst worden niet of nauwelijks gelezen​

De respondenten geven aan dat ze grote lappen tekst met moeite of niet zouden lezen

"Lappen tekst begin ik gewoon niet aan."

Testen met neurodiverse collega's​

Uit sommige interviews hebben we en paar inzichten kunnen halen op het gebied van types neurodiversiteit..

Dyslexie​

Uit het interview met de collega met dyslexie kwam naar voren dat het lezen van webpagina's makkelijker werd door:

  • Het gebruik van korte zinnen. Liever twee korte zinnen dan één iets langere waar het zelfde in staat
  • Het gebruik van lijstjes (bullet points)
  • Een goed, sterk contrast tussen tekst en achtergrond
  • Veel ruimte tussen de regels (lineheight)

ADHD​

Uit het interview met de collega met ADHD kwam naar voren dat het lezen van webpagina's makkelijker werd door het opdelen van de pagina in heldere stappen die per stuk gelezen en begrepen kunnen worden, zonder extra informatie daar om heen.

Wat is er mee gedaan?​

De resultaten van het onderzoek zijn gevoegd bij de rest van het voorbereidende werk rondom het nieuwe lettertype. De gemeente Utrecht is verder gegaan met de werkzaamheden om het huidige lettertype op utrecht.nl en het Digitale Loket te vervangen door Noto Sans.

Opzet​

Het onderzoek bestond uit vijf interviews met ambtenaren uit het neurodiversiteitsnetwerk van de gemeente Utrecht. Uiteindelijk zijn er vier interviews uitgevoerd. Er is een prototype gemaakt van de pagina 'Paspoort aanvragen', welke is voorgelegd. De collega kreeg een korte introductie en is daarna gevraagd een aantal stukken informatie op te zoeken in deze pagina. Na elke opdracht is gevraagd hoe dat ervaren werd, en aan het einde volgde nog enkele algemene vragen.

We hebbem het device gebruikt om te testen dat pastte bij het device dat de respondent in het echt ook zou gebruiken. Dat leidde tot een precieze verdeling tussen laptop en mobiel.

Prototype​

Het prototype is gemaakt in Storybook.

Vragen​

De volgende vragen zijn gevraagd aan de respondent:

Scenario:​

Binnenkort ga je op vakantie naar een land waar je een paspoort voor nodig hebt. Op utrecht.nl staat daar informatie over. Je wil goed voorbereid op reis, dus heb je een paar vragen die je beantwoord wilt hebben.

Kan jij op deze pagina de antwoorden vinden op de volgende vragen:

  • Hoe lang bewaart de gemeente je paspoort zodat je hem nog kan ophalen, nadat je het hebt aangevraagd?
  • Hoeveel kost het om een paspoort aan te vragen?
  • Hoe verschilt een zakelijk paspoort van een normaal paspoort?

Na het scenario​

  • Wat vond je van het lettertype op deze pagina?
    • Was er iets wat moeilijk was om te lezen?
    • Wat maakte het overzichtelijk en goed leesbaar?
    • Was iets irritant?
    • Wat leidde af?
  • Wat vind jij een website/app met een fijn lettertype?
    • Is er ook iets aan te wijzen qua opmaak, bijvoorbeeld regelafstand, dikte en contrast?
  • Leest deze tekst prettig met een grote lap tekst? Heb jij een lettertype dat dat fijn maakt voor jou?

Contactinformatie​

Het onderzoek is uitgevoerd door: